NHỮNG MẢNH VỤN 1 : NHÂN CÁCH CỦA DÂN TỘC

1. Nhân cách của một dân tộc.

Thế giới bang hoàng chứng kiến thảm họa ụp xuống trên đất nước Nhật Bản. Nhưng họ cũng thảng thốt ngưỡng mộ tính cách kỷ luật và tự trọng của người dân xứ sở mặt trời mọc. Cứ nhìn cảnh lặng lẽ xếp hàng, vốn trở thành một thói quen ứng xử xã hội, của người dân Nhật bản trong những giờ phút đen tối và hoảng loạn, mới thấy được chiều cao sâu của nhân cách Nhật Bản.

Chợt nhớ đến cảnh hỗn loạn mới đây trong dịp Tết trong những lễ hội của người Việt nam; cảnh cướp hoa trong lễ hội Hoa vài năm trước, cảnh chen lấn lượm bia khi xe chở bia bị lật .v.v. mới thấy một khoảng cách khá lớn trong văn hóa ứng xử xã hội giữa mình và người Nhật Bản.

Đâu là nguyên nhân của khoảng chênh lệch này ? Người ta nói đến trình độ dân trí, thành quả giáo dục, truyền thống xã hội .v.v., rất nhiều nguyên do để nhằm giải thích điều này. Nhưng có một lý do xem ra căn cốt : đó là niềm tin vào sự công bằng xã hội. Người dân Nhật Bản không chen lấn, không giành giật, vì họ có một niềm tin, và điều ấy thực sự tồn tại trong xã hội Nhật Bản, đó là sự công bằng. Không có tình trạng ăn chặn, bòn rút. Mỗi người đều được phân bổ lợi ích ngang nhau, không có cảnh đặc quyền đặc lợi của con ông cháu cha, hay nhất thế nhì thân…

Như vậy, có thể nói, tình trạng hôi của hay chen lấn là mức độ phản ứng sự công bằng trong xã hội. Một xã hội bất bình đẳng, sẽ kéo theo hệ lụy là nạn cướp bóc, chen lấn, giành giật.

2. Những lệnh cấm :

Người Việt đã quen với những lệnh cấm hơn là lệnh mở.

Đốt pháo gây tai nạn, lãng phí : Cấm.

Xe ba bánh gây mất vẻ mỹ quan của thành phố, gây ùn tắc giao thông : Cấm

Tụ tập đông người có khả năng gây bất ổn chính trị xã hội, ra nghị định : cấm.

Trong dòng chảy của lạm phát và nhằm gây niềm tin cho tiền đồng Việt Nam, hạn chế việc giao dịch ngoại tệ và kim ngân : Cấm.

Đường phố vẫn ùn tắc dù vắng bóng xe ba bánh. Những bất ổn chính trị xã hội vẫn còn, mà nguyên nhân đôi khi do những bức xúc của người dân vì bị mất đất hay bị hành hung bởi lực lượng công quyền. Tiền Đồng vẫn mất giá, và thị trường buôn bán ngoại tệ vẫn âm thầm diễn ra theo một cách lén lút tinh vi, thậm chí đội giá cao hơn vì phát sinh thêm phí giao dịch…

Vẫn còn in đậm trong tâm tưởng những nhà quản lý xã hội Việt Nam những chiến lược bất cập : Giải quyết không được thì cấm, dân gian thì dùng thành ngữ rất chính xác : “bắt cóc bỏ dĩa”.

Khi những kẻ lãnh đạo bất tài, và ham quyền cố vị vẫn còn ngồi trên chiếc ghế điều tiết xã hội, với cây gậy “chuyên chính” bằng lực lượng công an, thì tương lai, những lịnh cấm sẽ còn diễn ra dài dài.

3. Thế lực thù địch :

Cụm danh từ này xuất hiện rất nhiều trên hệ thống truyền thông, và trong các văn bản chính trị của chính quyền Việt nam. Tuy nhiên, một định nghĩa chính thức, một xác định giới hạn đâu là thế lực thù địch, và ai là thế lực thù địch thì rất mơ hồ. Chung qui lại, có thể suy diễn : những ai nói ngược với quan điểm, với lý luận và cách hành xử của chính quyền XHCN Việt Nam, thì là thế lực thù địch.

Như vậy mới thấy, cái cách tuyên truyền “dân chủ, phản biện xã hội” chỉ là cái áo khoác có tính cách ngoại giao, để tự làm đẹp (hay tự biện hộ) trong những diễn đàn nhân quyền quốc tế. Thực tế, nó được áp dụng trong những vụ án chính trị để kết tội những ai nói lên sự thật ngược lại với cách tuyên truyền của chính quyền.

Mà cũng lạ, vì sao mà cái “thế lực thù địch” kia, có cuộc sống kinh tế giàu hơn, dân chủ hơn, cứ phải chăm chăm chống lại “đỉnh cao trí tuệ” đang cai trị tại “thiên đường cộng sản” vốn đang lây lất với cái nghèo và bất công xã hội ngày một rộng khắp…